E-2 yatırımcı vizesi, Türk girişimciler için Amerika'da yaşamanın ve kendi işini yönetmenin en popüler yollarından biridir. Ancak bu vizenin kaderi, tek bir şeye bağlıdır: seçtiğiniz işletme. Vize memurları, "paranız var mı?" sorusundan çok, "Bu parayla kurduğunuz iş, E-2 vizesinin kurallarına uygun mu?" sorusuna odaklanır. Yanlış bir işletme seçimi, tüm yatırımınızı ve Amerika hayalinizi riske atabilir.
Vize onayınızı garantileyecek o "doğru" işletme nasıl bulunur? Rehberimizde, E-2 vizesi için bir işletmeyi neyin "mükemmel" yaptığını ve aradığınız işletmeyi bulmanız için atmanız gereken 5 stratejik adımı açıklamak için hazırlandı.
Özetle rehberimiz, sadece bir iş bulma değil, bir vize kazanma rehberidir. Sürecin temelleri için ana E2 Yatırımcı Vizesi sayfamızı inceleyebilirsiniz.
Adım 1: E-2 Vizesine Uygun İşletmenin 3 Altın Kuralını Anlayın
Bir işletmeyi aramaya başlamadan önce, vize memurunun nelere baktığını bilmelisiniz. İşletmeniz şu üç şartı mutlaka karşılamalıdır:
- Yatırım "Substantial" (Yeterli) Olmalı: Yatırımınız, o işi kurmak veya devralmak için yeterli olmalıdır. Yasada net bir rakam olmasa da, $100,000 altındaki yatırımlar (iş modeline göre değişir) genellikle riskli görülür. Yatırımınızın kaynağını nasıl kanıtlayacağınızı E-2 Vizesi Yatırım Kaynağı Rehberimizde detaylıca anlattık.
- İşletme "Non-Marginal" (Marjinal Olmayan) Olmalı: En kritik kuraldır. İşletmeniz, sadece sizin ve ailenizin geçimini sağlamamalı; Amerikan ekonomisine katkıda bulunmalı, yani Amerikalı çalışanlar için istihdam yaratma potansiyeline sahip olmalıdır. "1 tır alıp kendim süreyim" modeli, bu kurala takıldığı için genellikle reddedilir. Şuradaki yazımızda bu tuzağı Tır Yatırımı Rehberimizde detaylıca inceledik.
- İşletme "Real and Operating" (Gerçek ve Faal) Olmalı: E-2, pasif bir yatırım vizesi değildir. Sadece bankada duran para veya spekülatif bir arsa alımı E-2 için geçerli değildir. Aktif olarak mal veya hizmet üreten, fiziksel bir varlığı (ofis, dükkan) olan, faal bir ticari işletme olmalıdır.
Adım 2: Karar Verin: Sıfırdan Kurmak mı, Mevcut İşi Almak mı?
Stratejinizi belirleyecek ilk yol ayrımıdır. Her ikisinin de E-2 için avantajları ve dezavantajları vardır.
| Seçenek | Avantajları | Dezavantajları |
|---|---|---|
| Sıfırdan İş Kurmak (Start-up) | Düşük başlangıç maliyeti, tam kontrol, vizyonunuzu uygulama özgürlüğü. | Tüm riskler (müşteri bulma, ruhsat alma) size ait. Vize başvurusu, "potansiyel" bir iş planına dayanır, dolayısıyla daha risklidir. |
| Mevcut İşi Satın Almak (Acquisition) | Hazır müşteri tabanı, kanıtlanmış gelir akışı, mevcut personel. Vize başvurusu, somut finansal verilere (vergi beyannameleri, maaş bordroları) dayandığı için çok daha güçlüdür. | Daha yüksek maliyet. Önceki sahibinden kalan gizli borçlar veya sorunlar (due diligence şart). |
Eğer sıfırdan kurmayı seçerseniz, ilk adımınız Amerika'da doğru şirket yapısını (LLC veya C-Corp) kurmaktır. Şirket yapısı seçimi için LLC mi C-Corp mu Rehberimize bakabilirsiniz.
Adım 3: E-2 Vizesine Uygun Satılık İşyeri Nasıl Bulunur?
Eğer "satın alma" yolunu seçtiyseniz (ki vize onayı için genellikle daha güvenlidir), doğru işletmeyi bulmak için şu kanalları kullanabilirsiniz:
- Online İşletme Pazaryerleri: ABD'deki en büyük satılık işletme platformu olan BizBuySell gibi siteler, binlerce ilanı filtrelemenizi sağlar.
- Business Brokers (İşletme Brokerları): E-2 vizesi konusunda uzmanlaşmış, güvenilir işletme brokerları, size vize kriterlerine (özellikle "non-marginal" şartına) uygun, finansalları temiz işletmeleri bulabilir. IBBA (Uluslararası İşletme Brokerları Birliği) üyesi brokerlar güvenilir bir başlangıç noktası olabilir.
- Franchise Fırsatları: Sıfırdan kurma riskini azaltmanın bir yolu da bilinen bir franchise almaktır. İş planı, operasyonel destek ve marka bilinirliği E-2 başvurunuzu güçlendirir. Popüler fikirler için En Popüler 5 Franchise Rehberimize göz atın.
Adım 4: Detaylı İnceleme (Due Diligence) Yapın
Mükemmel görünen işi buldunuz mu? Sakın hemen almayın. Mutlaka detaylı bir inceleme (due diligence) yapın veya yaptırın:
- Finansal Kayıtlar: Son 3 yılın vergi beyannamelerini (tax returns), kâr-zarar tablolarını (P&L) isteyin. Banka dökümleriyle karşılaştırın.
- Yasal Durum: İşletmenin tüm ruhsatlarının tam olduğundan, kira sözleşmesinin (lease agreement) geçerliliğinden ve devredilebilir olduğundan emin olun.
- Personel Kayıtları: İşletme "3 çalışanı var" diyorsa, çalışanların W-2 veya 1099 maaş bordrolarını (payroll) görün. Zira bu, "non-marginal" şartını kanıtlamanın tek yoludur.
Adım 5: İş Planı ile Vize Uygunluğunu Test Edin
E-2 vizesi için iş planı, sadece bir formalite değil, davanızın temelidir. Bulduğunuz işletmeyi, güçlü bir iş planı ile memura "satmanız" gerekir. İş planınız, bulduğunuz işletmenin Adım 1'deki 3 altın kuralı (Substantial, Non-Marginal, Real) nasıl karşıladığını rakamlarla anlatmalıdır. İyi bir iş planı, özellikle 5 yıllık projeksiyonda, bu işletmenin nasıl büyüyeceğini ve Amerikalılar için nasıl daha fazla istihdam yaratacağını net bir şekilde göstermelidir. Daha fazla bilgi için SBA'in iş planı yazma rehberinden da faydalanabilirsiniz.
Sonuç: İlk Adımı Doğru Atın
E-2 vizesi için doğru işletmeyi bulmak, bir evlilik yapmak gibidir; aceleye gelmez ve yanlış bir seçim felaketle sonuçlanabilir. Piyasada E-2 vizesine "uygun" gibi görünen ancak "marjinallik" tuzağıyla dolu yüzlerce işletme ilanı bulunmaktadır. Yatırımınızı yapmadan önce, bulduğunuz işletmenin vize başvurunuzu taşıyıp taşıyamayacağını bir uzmana analiz ettirmeniz, paranızı ve hayallerinizi korumanın en akıllıca yoludur.
YellowAmerika olarak, sadece vize başvurunuzu değil, aynı zamanda yatırımınızın E-2 kriterlerine uygunluğunu da analiz ediyoruz. Bulduğunuz işletmeyi birlikte değerlendirmek veya sıfırdan bir iş kurma stratejisi belirlemek için uzman ekibimizle iletişime geçin.
Sıkça Sorulan Sorular
Yasada net bir minimum tutar yoktur, ancak yatırımın "substantial" (yeterli) olması gerekir. $100,000 USD (yaklaşık 4.18 Milyon TL) genellikle psikolojik sınır olarak kabul edilir. Ancak bir tır filosu kurmak için $250,000+ gerekebilirken, bir danışmanlık firması için $70,000 yeterli görülebilir. Para, işin gerektirdiği kadar olmalıdır.
Hayır. E-2 vizesi için para "risk altında" ve "harcanmış" olmalıdır. Paranın bankada durması yetmez; o parayla şirket kurmuş, ekipman almış, dükkan kiralamış veya bir işletmeyi satın almış (veya geri dönülemez bir emanet hesaba yatırmış) olmanız gerekir.
Hayır, E-2 vizesi "göçmen olmayan" (non-immigrant) bir vizedir ve size doğrudan Green Card veya vatandaşlık yolu sunmaz. Ancak, işletmeniz büyürse ve şartları karşılarsa, E-2 statünüzdeyken EB-1 veya EB-5 gibi Green Card yollarına geçiş yapmayı deneyebilirsiniz.
ABD, doğrudan "vatandaşlık" veren bir yatırım programı sunmaz. Ancak EB-5 vizesi ile en az $800,000 (yaklaşık 33.5 Milyon TL) yatırım yaparak önce Green Card (daimi oturum izni) alabilir, Green Card sahibi olarak 5 yıl geçirdikten sonra vatandaşlığa başvurabilirsiniz.
Eğer doğru işletme bulunur, yatırım kaynağı net bir şekilde kanıtlanır ve Amerikalılara istihdam yaratacağı gösterilen güçlü bir iş planı sunulursa, E-2 vizesi en öngörülebilir ve hızlı vize türlerinden biridir. Zorluk, genellikle bu adımların eksik yapılmasından kaynaklanır.
Vize onayı açısından, kanıtlanmış bir geliri ve mevcut çalışanları olan bir işletmeyi satın almak genellikle daha güvenli ve avantajlıdır. Sıfırdan bir iş kurmak daha risklidir çünkü vize memurunu işin "potansiyeline" ikna etmeniz gerekir.
Net bir sayı kuralı yoktur, ancak işletmenin "marjinal" (sadece size yeten) olmadığını kanıtlaması gerekir. Mevcutta en az 1-2 Amerikalı (W-2'li) çalışanı olan bir işletmeyi devralmak, başvurunuzu çok güçlü kılar. İş planınızda da sayıyı artırmayı taahhüt etmelisiniz.
Hayır. E-2 vizesi, yatırımcının işletmeyi "geliştirmek ve yönlendirmek" için geldiğini varsayar. Bir evi alıp kiraya vermek (passive rental income) veya sadece borsa yatırımı yapmak E-2 vizesi için uygun değildir. Ancak bir emlak yönetim şirketi kurup aktif olarak alım-satım-yönetim yapacaksanız, bu aktif bir iş sayılabilir.
Eğer başvuru "marjinallik" veya "yetersiz yatırım" gibi işletmeyle ilgili bir nedenle reddedilirse, karara itiraz edemezsiniz ancak eksiklikleri gidererek (örn: daha fazla yatırım yaparak, personel alarak, iş planını güçlendirerek) yeniden başvuru yapabilirsiniz.
Hayır, odak noktaları farklıdır. E-2 iş planı, işletmenin nasıl kârlı olacağına ve "marjinal" olmadığını kanıtlamaya odaklanır. EB-5 iş planı ise çok daha kapsamlıdır ve en önemli odak noktası, yatırımın nasıl "en az 10 tam zamanlı" istihdam yaratacağını detaylı ekonomik modellerle kanıtlamaktır.
